Dementie preventieallergie

Misschien is het wel heel naïf van mij maar de reflexmatige negatieve emotionele reacties van sommige mensen op de combinatie van de woorden ‘dementie’ en ‘preventie’ heeft me toch verrast. Ik begrijp nu ook beter waarom bijvoorbeeld Alzheimer Nederland het onderwerp ‘risicofactoren’, laat staan preventie, niet meteen op hun Home-page zet. Het maakt dingen los bij mensen die je helemaal niet beoogt. Voor een deel hebben die heftige emoties waarschijnlijk soms ook te maken met schuldgevoel. In ieder geval brengt het idee van preventie van dementie een verandering in het bestaande denken van mensen, en dat levert soms stress op met een variatie aan verschillende reacties daarop waaronder inderdaad ontkenning, boosheid en negativiteit. En het is nooit mijn bedoeling om dat bewust op te roepen.

Zoals ik zelf omslachtig uitleg in Dementiewijs™ presentaties gaat het inmiddels juist om allerlei nieuwe inzichten, op allerlei gebied, die er voor zorgen dat we nu pas een klein beetje zicht krijgen op de complexe factoren die samenwerken in zowel het ontstaan als (dus) in de preventie van dementie. Tot nu toe zijn bepaalde concrete factoren als aparte risicofactoren benoemd die de kans op dementie vergroten. Alheimer Nederland noemt er zeven: roken, weinig bewegen, depressie, hoge bloeddruk, diabetes, sterk overgewicht (obesitas) en lage mentale activiteit. Daarbij tekent Alzheimer Nederland zeer terecht aan: “Veel vormen van dementie worden veroorzaakt door ingewikkelde ziekteprocessen“.

Inmiddels kunnen we dankzij allerlei nieuwe onderzoeken en vooral ook door bijdragen uit andere wetenschappen (dan neurologie) zowel verbanden tussen bepaalde risicofactoren beter zien, als ook geheel nieuwe factoren identificeren die een belangrijke rol spelen in de complexe oorzaken van dementie. Ik noem neuroplasticiteit en epigenetics als voorbeelden. Ook uit de gedragswetenschappen en de cognitiewetenschap (met name antropologie en psychologie) komen toenemend nieuwe inzichten die beter (be)grip op het ontstaan van dementie bieden.

Zeker vanuit de onafhankelijke Stichting Dementiewijs zal het nooit de bedoeling zijn om mensen af te schrikken van juist die informatie waarmee zij zelf een positief verschil zouden kunnen maken. Zowel in hun eigen leven als in het leven van hun naasten, inclusief de mensen waarvoor ze verantwoordelijk zijn en/of zorg voor bieden. Daarom heeft ook de Stichting besloten het woord ‘preventie’ voortaan minder prominent te gebruiken en zich vooral te richten op (dementie) bewustzijn als belangrijkste kenmerk van Dementiewijs™.