Bij lezingen over ‘De Wondere Wereld van Dementie’ die ik af en toe o.a. als vervanger van Anneke van der Plaats geef, voeg ik soms een stukje extra inzicht toe aan het verhaal. Namelijk het inzicht dat wij allemaal momenten in ons leven kennen dat we ons net zo gedragen als iemand met dementie. In mijn uitleg van ‘de vier lagen van ons brein’ en waar de verstoringen door het dementie-syndroom plaatsvinden (namelijk laag 3 en 4) heb ik er voor gekozen om het woord ‘laag‘ zoveel mogelijk te vervangen door ‘nivo‘. Bij het dementie-syndroom is de verklaring dat het een gevolg is van beschadiging van hersenen*. Bij mensen die dementie hebben ‘wordt het rationele (deel van het) brein aangetast en krijgen zij moeite met denken en kiezen‘ (laag 3 en 4)**.
Maar iedereen gedraagt zich wel eens ‘een nivotje (of twee) lager’ ook al hebben we geen beschadigde hersenen. Een belangrijk onderdeel van de visie van Anneke van der Plaats, zoals ze samen met Dick Kits ook in haar laatste boek ‘De dag door met dementie’ zeer toegankelijk beschrijft, is de grote invloed van de amandelkern. En de werking van de amandelkern die Anneke ook wel ‘angst-kern‘ noemt, en daar gaat het mij hier nu even in het bijzonder over. Die ‘angst-kern‘ slaat aan (neemt de regie van ons denken over) wanneer mensen heftige angst ervaren, en dat geldt niet alleen voor mensen met dementie maar voor ieder mens. Effectief is de amandelkern in staat om al onze rationele vermogens op niveau 3 en 4 geheel uit te schakelen en voor puur emotioneel en simpel overlevingsgedrag van ons te zorgen, kort samengevat als vechten of vluchten. En ja, dergelijke angst zorgt volgens het model van Anneke en Dick dus ook meteen voor uitschakeling van ons vermogen tot empathie…
Wat u over uzelf kunt leren vanuit het gedachtegoed van Anneke van der Plaats over dementie is dus: wanneer u zich voldoende bang voelt, of laat maken, zal uw natuurlijke overlevingsmechanisme (de amandelkernen in uw hersenen) ervoor zorgen dat uw rationele vermogens en uw bewuste gebruik van uw emoties worden uitgeschakeld. Uw gedrag zal worden gestuurd vanuit die angst en vanuit de onbewuste wil om te overleven en daardoor worden beperkt tot automatisch, primitief en reflexmatig, emotioneel gedrag.
Natuurlijk weten en snappen sommige politici precies hoe dit werkt (bij iedereen
en dus ook bij u). Populisme is een woord dat volgens
mij dus vooral aangeeft het hun bedoeling is om precies dat te doen:
u angst te laten voelen waardoor uw vermogen om te denken en te kiezen (laag
3 en 4) wordt uitgeschakeld en u op 15 maart automatisch, primitief,
reflexmatig en vanuit primaire emotie uw stem zult uitbrengen. Op hen.
Zo bezien is het stemmen op een populistische kandidaat of partij dus een
demente daad. In mijn presentatie noem ik als voorbeeld wel eens de Amerikaanse
president-verkiezingen die, in het model van Anneke van der Plaats, dus
geheel op nivo 2 zijn beslist. En nee, ik zeg zeker niet dat alle mensen
met dementie dus populistisch zullen/zouden stemmen want dan zouden zij
ook eerst politiek bang gemaakt moeten worden. We zullen zien in hoeverre angst en
daardoor opgewekte ‘politieke dementie‘ onze verkiezingen van
15 maart zullen gaan beheersen en uw stemgedrag zullen bepalen…
____________________________________
*
De Wonderen Wereld van Dementie
**
De dag door met Dementie, zie ook filmpje.